محمدرضا اکبری جور، کارشناس بانکی، در گفتگو با خبرنگار ایبِنا گفت: نظام بانکداری دنیا، متناسب با تغییرات پرشتاب روز دنیا نیازمند ارایه خدمات جدیدی میباشد. تعریف ساز وکار‌های جدید، فرآیند‌های جدید کاری، ارایه محصولات نوین بانکی تنها بخشی از تغییرات پیش روست. در دنیای امروز مجموعه‌های بانکی و موسسات فعال در این حوزه، بدون هراس از اعمال تغییرات بزرگ در ساختار و نوع فعالیت‌های خود، گام‌های مهمی در حوزه برداشته اند به گونه ای که در سال‌های آینده، با نمود جدیدی از فعالیت‌های این حوزه مواجه خواهیم گردید.
این کارشناس بانکی گفت: بسیاری از بانک‌ها برای بهبود ارایه خدمات به مشتریان و بالا بردن بهره وری حوزه اجرا، بر روی فناوری‌های دیجیتال سرمایه گذاری‌های کلانی نموده اند. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل توسعه خدمات بانکداری بر روی تلفن همراه، استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، و پیاده سازی راه حل‌های پرداخت دیجیتال، استفاده از فناوری بلک چین و... است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: استفاده از هوش مصنوعی در فناوری بانکداری به یک ابزار متداول تبدیل گردیده است. این امکان، صنعت بانکداری را متحول نموده و به مؤسسات مالی اجازه می‌دهد تا خدمات سریع‌تر، کارآمدتر و نزدیکتر به نیاز واقعی مشتریان ارائه کنند. چت‌بات‌ها، به عنوان برنامه‌های رایانه‌ای که مکالمات انسانی را تقلید می‌کنند، تبدیل به یک روند اصلی در بانکداری هوش مصنوعی گردیده است. چت بات‌ها خدمات مشتریان را بهبود می‌بخشند، هزینه‌های مرکز تماس را کاهش می‌دهند و به بانک‌ها امکان ارائه خدمات ۲۴ ساعته را می‌دهند. همچنین چت بات‌ها از پردازش زبان محاوره‌ای برای پاسخ به سوالات مشتریان در مورد مانده حساب، تاریخچه تراکنش و پرداخت‌های کارت اعتباری استفاده می‌کنند.
وی افزود: اما دامنه استفاده از هوش مصنوعی به همین جا ختم نمی‌شود. استفاده از داده‌های مشتریان برای پیش بینی رفتار مالی و اعتباری مشتریان بانک، یکی دیگر از روند‌های بانکداری هوش مصنوعی است. بانک‌ها می‌توانند نیاز‌ها و ریسک‌های مشتری را با استفاده از الگوریتم‌هایی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بلندمدت پیش بینی نمایند. بانک‌ها می‌توانند پیشنهادات وام، مشاوره سرمایه‌گذاری و ابزار‌های برنامه ریزی مالی را به مشتریان ارائه دهند. همچنین می‌توانند فرایند‌های خودکار شناسایی و پیشگیری از کلاهبرداری را با هوش مصنوعی ایجاد نمایند. هوش مصنوعی می‌تواند کمک موثری برای شناسایی فعالیت‌های متقلبانه در لحظه وقوع با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، باشند. امری که زیان‌های مالی بانک‌ها را کاهش خواهد داد.
اکبری جور تصریح کرد: در همین راستا، برنامه‌های رایانه‌ای در حوزه فناوری‌های دیجیتال ایجاد گردیده است که قادر است به مشتریان مشاوره سرمایه‌گذاری دهند. مشاوران رایانه‌ای قادرهستند با استفاده از الگوریتم‌هایی برای تجزیه و تحلیل داده‌های مشتری، توصیه‌های سرمایه‌گذاری شخصی‌شده را بر اساس تحمل ریسک، اهداف سرمایه‌گذاری و وضعیت مالی مشتری ارائه دهند. از اینرو می‌توان نتیجه گرفت حیات آینده سیستم‌های نوین بانکداری با توسعه هوش مصنوعی گره خورده است.
این کارشناس بانکی ابراز داشت:، اما این همه ماجرا نمی‌باشد، چراکه بانکداری نوین با ارایه روند‌های متعدد از جمله برنامه‌های بانکداری تلفن همراه، درگاه‌های بانکداری آنلاین و دستیاران مجازی، به مشتریان امکان می‌دهند به حساب‌های خود دسترسی داشته باشند و تراکنش‌ها را از راه دور انجام دهند. استقبال گسترده از تلفن‌های هوشمند باعث شده است تا مشتریان بتوانند با استفاده از دستگاه‌های تلفن همراه خود عملیات پرداخت را انجام دهند. این امر منجر به رشد سیستم‌های پرداخت و افزایش سرعت گردش پول در اقتصاد گردیده است. مساله‌ای که موجب تحقیقات گسترده‌ای در بخش پولی اقتصاد کلان کشور‌ها گردیده و موجب شود یافته‌های این تحقیقات در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی کشور‌ها لحاظ شود.
وی افزود: از سوی دیگر شرکت‌های فناوری مالی (فین تک) به عنوان یک چالش بر سر بانکداری سنتی ظاهر شده‌اند. این شرکت‌ها اغلب خدمات مالی را ارائه می‌کنند که سریع‌تر، راحت‌تر و مقرون به صرفه‌تر از خدماتی هستند که توسط بانک‌های سنتی ارائه می‌شوند. از اینرو به نظر می‌رسد راه حل بهینه و منطقی مشارکت بین بانک‌ها و مؤسسات فین‌تک تأسیس شده در آینده میباشد. این مشارکت‌ها اساساً بخش خدمات مالی را تغییر خواهند داد فین تک‌ها به پایگاه داده‌های مشتریان دسترسی بسیار گسترده‌ای دارند. از اینرو امنیت و ثبات مطلوبی را فراهم می‌نمایند. از سوی دیگر ارائه‌دهندگان خدمات فین‌تک نیز می‌توانند رقابت مستقیمی با اپراتور‌های بانکی استاندارد داشته باشند.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: نئوبانک‌ها که به عنوان بانک‌های دیجیتالی نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند برخی از خدمات مشابه بانک‌های سنتی را بدون هیچ گونه رابط حضوری ارائه دهند. مشتریان از رابط‌های آنلاین ساده برای انجام تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند و به ندرت نیاز به ارتباط با پرسنل بانک دارند. در این حالت، نئوبانک‌ها لبه پیشرو در روند بانکداری تلفن همراه خواهند بود. نئوبانک‌ها از هزینه‌های راه‌اندازی پایین‌تر، کاهش زمان اجرایی در معاملات برای مشتریان و هزینه‌های کمتر بهره می‌برند. این مؤسسات می‌توانند با ساختار‌های هزینه‌ای بسیار پایین‌تر عمل کنند و این پس‌انداز‌ها را به صورت کارمزد تراکنش کمتر یا سود بیشتر پس‌انداز به مشتریان منتقل کنند.
اکبری جور گفت: به طور کلی، بانک‌ها و مؤسسات مالی می‌توانند از میان طیف وسیعی از فناوری‌ها بدون نیاز به سرمایه‌گذاری زمان و پول قابل‌توجه، خدمات مد نظر خود را انتخاب کنند. موسسات مالی می‌توانند با باز کردن برنامه‌های کاربردی خود روی رابط‌های برنامه‌نویسی (API) که خدمات جدید ارائه می‌کنند، سرویس‌های جدیدی را فراهم آورند و این نقطه، جایی است که رقابت فین تک‌ها و بانک‌ها به مشارکت در ارایه خدمات مشترک جدید تبدیل می‌گردد. بانکداری باز امکان همکاری با پرداخت شخص ثالث و سایر ارائه دهندگان خدمات را برای به اشتراک گذاشتن دسترسی به داده‌های مشتریان بین بانک‌ها و مؤسسات مالی در یک محیط کاملاً امن می‌دهد.
وی افزود: به این‌ها باید اضافه نمود که بعد از به بحران مالی سال ۲۰۰۸، مقررات و قوانین در صنعت بانکداری از دقت و توجه بیشتری برخودار گردیده است. این مقررات شامل الزامات محکم‌تر در پذیرش سرمایه بیشتر، شیوه‌های مدیریت ریسک و افزایش شفافیت است. از سوی دیگر مسئولیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی نیز بر نقش‌های سنتی بانک داری افزوده شده است.
این کارشناس بانکی بیان داشت: آنچه که بیان شد تنها نگاهی گذرا به تغییرات شتاب دار صنعت بانکداری میباشد و مجال پرداختن به فناوری بلاک چین که انقلابی بی سر و صدا برای کسب و کار‌ها به ارمغان آورده است، فراهم نشد. بلاک چین برای کسب و کار در حال تغییر برخی مفاهیم تجاری سنتی با فرآیند‌هایی مانند تراکنش‌های همتا به همتا، تراکنش‌های دیجیتال و تسویه تجاری و پرداخت‌های دیجیتال، حذف واسطه‌ها و تسریع فرآیند‌های اساسی باشد و باعث صرفه جویی قابل توجهی در هزینه‌های عملیاتی می‌شود، از اینرو بانک‌ها و مؤسسات مالی بیشتری را به طور کامل درگیر می‌نماید. در کنار این باید به نقش ارز‌های دیجیتال در آینده صنعت بانکداری نیز توجه نمود؛ که در فرصتی دیگر به مقولاتی از این دست پرداخت شود.
